понедельник, 31 октября 2016 г.

Sümük birləşmələri və oynaqlar


                            Çanaq-bud oynağı               Dirsək oynağı        Diz oynağı    

                                         Hərəkətli birləşmə       

Yarımhərəkətli birləşməHərəkətsiz birləşmə

Döş qəfəsinin quruluşu və onurğanın şöbələri


Aşağı ətraf skeleti


Yuxarı ətraf skeleti


Kəllə skleti


Kəllə skletinin quruluşu


Sümüyün quruluşu


İNSANIN SKELETİ


Sümüyün quruluşu


Bölmə 2. Dayaq hərəkət aparatı.Mövzu 1. Bədənimizzin dirəkləri( 8sinif)

DAYAQ-HDAYAQ-HƏRƏKƏT APARATIƏRƏKƏT APARATI


SÜMÜKLƏR
ƏZƏLƏLƏR
SÜMÜK BİRLƏŞMƏLƏRİ

 DAYAQ-HƏRƏKƏT APARATININ FUNKSİYASI
Dayaq
Hərəkət
Müdafiə
           SÜMÜYÜN KİMYƏVİ TƏRKİBİ
Üzvi
Üzvi-elastiklik verir
Qeyri – üzvi
Qeyri üzvi-sərtlik verir            


UZUN SÜMÜKLƏRİN QANYARATMA FUNKSİYASI

       

воскресенье, 30 октября 2016 г.

Organelles of the Cell (updated)

Biology: Cell Structure (İngilis dilində)

hüceyrənin quruluş xüsusiyyətləri və Funksiyaları


Hüceyrənin orqanoidləri


Hüceyrənin quruluşu 1


Hüceyrənin strukturları və onların funksiyalari Mövzu 11( 9 sinif)






HÜCEYRƏNİN ORQANOİDLƏRİ
Mitoxondri - Enerji əmələ gətirən maddələr sintez olunur.
Ribosom - Zülal sintez olunur.                         
Lizosom - Fermentlər saxlayır, hüceyrədaxili həzm prosesində iştirak edir.
Endoplazmatik şəbəkə - Zülal, yağ, polisaxaridlərin sintezi baş verir.
Holci kompleksi - Endoplazmatik şəbəkənin kanal və boşluqlarına toplanmış maddələrin daşınmasında iştirak edir.
Hüceyrə mərkəzi - Hüceyrənin bölünməsində iştirak edir.
Plastidlər - Xloroplastlar ATF sintezetmə və ikiyə bölünmə yolu ilə çoxalmasına görə mitoxondriyə oxşardır.Qeyri - üzvi maddələrdən üzvi maddə sintez edir.
Xromolaslar - DNT, RNT, ribosom və fermentlər olur.

Leykoplastlar - DNT, RNT, ribosom, fermentlərə malikdir.

Ümumiləşdirmə

Ümumiləşdirmə və nəticə:
Çılpaqtoxumluların otşəkilli nümayandələri yoxdur.
Onlarda ilk dəfə əmələ gələn orqunlar: əsas kök və toxum.
Yarpaqları iynə, yaxud pulcuqdur, kütləvi xəzan olmur.
Ancaq toxumlar çoxalırlar.

Küknar və Şam bitkisinin oxşar və fərqli cəhətləri


Biologiya dərsi ümumiləşdirmə

Bilogiya təqdimat 7 sinif

Biologiya 7 sinif Interaktiv tapşırıqların yerinə yetirilməsi və Şadlins...

пятница, 28 октября 2016 г.

Şam bitkisinə aid şeir

Salam mənim 7 sinif şagirlərim. Sizə təqdim etdiyim şeir çox istedadlı Bakı şəhərində təhsil alan (Xırdalan şəhər 9 saylı məktəbin ) III "X" sinif şagirdi Əliyev Sevindik  tərəfindən mənə ünvanlanıb. Mövzumuza uyğu olduğundan sizə də təqdim edirəm. Gəlin təbiətimizi qoruyaq. Çünki təbiət bizim sağlamlığımızı qoruyur və bizimdə borcumuz onu qorumaqdı



четверг, 27 октября 2016 г.

Çılpaqtoxumluların qozasını tanıyaq


Çılpaqtoxumlular


Çılpaqtoxumluların inkişaf dövriyyəsi ( şam ağaçının misalında)


Mitoz sxem


Meyoz sxem


Bitki toxumaları (6 sinif)


Viruslar (Cədvəl)



Əziz 9 b sinfim Cədvəldən istifadə etməklə  Virusların və bakteriyaların oxşar cəhətlərini  qeyd edin.Və Üçlü Veen diaqramı tərtib edin



понедельник, 24 октября 2016 г.

Nəzarətçi və nizamlayıcı sistemlərimizi qorumaq üçün

Yadda saxlayın.

1. Vaxtında və düzgün qidalanmalı;

2.Orqanlarımızızədələnmələrdən qorumalı;

3. Şiddətli günəş şüalarından qorunmalı;

4.Gurultulu və stress törədən səslərdən qorunmalı;

5.Siqaret , narkot və alkoqollu maddləri qəbul etməməli;

6. Fiziki və zehni əməyi növbələşdirməli;

7. Sutkada ən azı 8 saat yatmalıyıq.

Əziz uşaqlar bu qaydaları bilərək və bunlara əməl etməyən şagirdlərimiz varsa ( məs ucadan musiqi dinləyir,hər gun satılan qidalarla qidalanır, yuxusuz qalır ) bu kimi hallarla siz və yaxud yaxınlarınız qarşılaşıbsa bu haqda məlumat verin.

Sizdən məlumat gözləyirəm.Uğurlar sizlərə

Nəzarətçi və nizamlayıcı sistemlərimizin funksiya pozğunluqları


Mitoz bölünmə


Dunyanin en boyuk adami (www.bizimera.tv)

воскресенье, 23 октября 2016 г.

"Bitki , göbələk və heyvan hüceyrəsini müqayisəsi".

Əziz uşaqlar bu cədvəli bütün siniflər yazsın sadəcə yönəltdiyim sual№3  9 və 10 siiniflərə aiddi.
 
Hələlik sistemdə problem olduğundan http://learningapps.org/
proqramında hazırladığım interaktiv tapşırıqlardan istifadə edə bilmirsiz. Elə bu səbəbdən tapşırıqları nəzəri məlumat şəklində sizə yönəldəcəm.Sizlərə uğurlar.
    

Praktiki iş "Bitki , göbələk və heyvan hüceyrəsini müqayisəsi".
Məqsəd:Bitki , göbələk və heyvan hüceyrəsini müqayisə edir
Resurs:Bitki , göbələk və heyvan hüceyrəsini əlamətlərinə görə cədvəl.
İşin gedişi:
  1. 1Bitki , göbələk və heyvan hüceyrəsini əlamətlərinə görə cədvəldə müqayisə et

Bitki hüceyrəsi
Heyvan hüceyrəsi
Göbələk hüceyrəsi
Şəkil



Ümumi əlamət

Qurulluşunda fərq




  1. İşin məqsədinə əldə etdiyiniz biliyə görə nəticəyə gəlin.
Suallar:
  1.  Bitki , heyvan və göbələk hüceyrəsindəki oxşarlıq nəyi göstərir? Nümunələr gətirin
  2. Bitki , heyvan və göbələk hüceyrəsindəki fərqlilik  nəyi göstərir? Nümunələr gətirin
  3.  Hüceyrənin əsas müddəalarını qeyd edin. Hüceyrə nəzəriyyəsin yada salaraq hansı müddəanı tərtib etdiyin cədvələ uyğun yerləşdirmək olar.


    суббота, 22 октября 2016 г.

    TİMUS VƏZİ


    MƏDƏALTI VƏZ


    BÖYRƏKÜSTÜ VƏZİ


    QALXANABƏNZƏR VƏZ


    HİPOFİZ VƏ EPİFİZ VƏZİ


    ENDOKRİN SİSTEMİ


    ENDOKRİN VƏZİLƏRİ


    SEKRESİYA VƏZİLƏRİ

    Xarici sekresiya vəziləri
     Ağız suyu
    Tər

    Piy və s
    Daxili sekresiya vəzilər
    Qalxanabənzər vəz
    Qalxanabənzər ətraf vəz
    Böyrəküstü vəz
    Hipofiz
    Epifiz
    Çəngələbənzər  və ya timus vəzi
    Qarışıq vəz
    Mədəaltı vəz
    Cinsiyyət vəzləri

    пятница, 21 октября 2016 г.

    Мейоз (Meyoz bölünmə video rus dilində)-

    Митоз( Mitoz bölünmə rus dilində)

    9 b sinfi biologiya.

    Qıjıkimilərin, qatırquyruğuların və plaunların əhəmiyyəti

    Qatırquyruğuların əhəmiyyəti

    Tibdə qatırquyruğunun həlimindən sidik kisəsinin xroniki iltihabı , şişkinliyi azaltmaq üçün sidikqovucukimi, vərəmin müalicəsi zamanı qankəsici kimi,revmatizm zaman digərpreparatların təsiri gücləndirmək üçün istifadə olunur.

    Qıjıkimilərin əhəmiyyəti

    Onlar təbii birliklərin tərkib hissəsi kimi torpaqda üzvimaddələrin toplanmasında böyük rol oynayır. Qıjıkimilərin bəzi növlərinin kökmsovu heyvanların qidasının təşkil edir. Bəzi  qıjıların yaşıl yarpaqlarından və kökümsovundan qida kimi,erkək qıjının kökümsovundan isə tibdə güclü qurdqovucu dərman kimi istifadə olunur.Dekorativ qıjıkimilərdən otaq bitkisi kimi , həm də çiçək komppozisiyaları yaratmaq üçün geniş istifadə edilir.

        Plaunların əhəmiyyəti

    Plaunların sporlarında yağ çox olduğu üçün onlardan alınan səpmə dərmanı yaraların sağaldılmasında və pirotexnikada istifadə olunur.

    среда, 19 октября 2016 г.

    Mövzu 5.Hormonal sistem( 8 sinif)


    Hüceyrənin öyrənilməsi tarixi


    Hüceyrənin öyrənilməsi . Hüceyrə Nəzəriyyəsi

    Sitologiya ( yun." sitos"-hüceyrə , "loqos"-elm ) hüceyrə haqqında elmdir. Əksər canlılar hüceyrələrdən təşkil olunmuşlar. Hüceyrə canlı orqanizlərin quruluş , inkişaf və funksional vahididir.

     Orqanizmlər  

    eukariot (hüceyrələrində formalaşmış nüvələri olan orqanizmlər)

    prokariot ( formalaşmamış nüvəsi olmayan  birhüceyrəli orqanizmlər)

    Yadda saxlayın

    1.İşıq mikroskopu . Hüceyrənin formaları və strukturu öyrənilir: nüvə, mitoxondrilər, xloroplastlar, Holci kompleksi.

    2. Elektron mikroskopu. XX əsrin 30-cu illərində kəşf edilmişdir. Müasir mikroskoplar  1000 000 qədər böyüdə bilir. Hüceyrə orqanoidlərinin quruluşunu daha dəqiqliklə öyrənməyə imkan verir.

    3. Differensial Sentrifuqa Metodu. Orqanoilərin müxtəlif sıxlıqda olmasına əsaslanır, sentrifuqanın çox yüksək sürətlə fırlanması zamanı oranoidlər sıxlığına görə məhlulda laylarla yeləşirlər.

    4. Fluoresent Mikroskopiya . Canlı hüceyrələri ultrabənövşəyi işıqda müşahidə edirlər. Bu zaman bəzi komponentlər o dəqiqə , digərləri isə yalnız xüsusi rəngləyici maddələr əlavə olunduqdan sonra işıqlanmağa başlayır. Bu üsul nuklein turşularıının , vitaminlərin, yağların olduğu yerləri görməyə imkan verir. 5. Hüceyrə və Toxuma Kulturası metodu. Hüceyrənin böyüməsini və bölünməsini, müxtəlif maddələrin hüceyrəyə təsirini müşahidə etməyə, hüceyrə hibridlərinin alınmasına imkan verir.

    Əziz uşaqlar indi isə yoxlayaq siz necə yadda saxladınız



     Bu mövzuya uyğun tədqiqat sualımız 

    Alimlər tərəfindən hüceyrənin öyrənilməsi necə aparılırdı?

    Canlı orqanizm hüceyrələrinin quruluşu, kimyəvi tərkibi və funksiyaları haqqında biliklər nəyə lazımdır?



    Hüceyrə nəzəriyyəsinə aid tapşırıq(3)




    понедельник, 17 октября 2016 г.

    Vegetativ sinir sistemi


    Quş mamırın çoxalması


    Qıjının çoxalması


    Mənim " Tərəqqi" medalı ilə təltif olunmağım

    Təbii ki, hər bir kəsin çalışdığı işdə yaşından asılı olmayaraq irəli doğru addımlamaq iddiası var. Mən müəllimlimik peşəsini o qədər çox sevirəm ki, şagirdlərlə çalışarkən sanki hər gün yenilik kəşf edirəm. Çox sevinirəm ki mənim uğurum Rayon Təhsil Şöbəsi tərəfindən də diqqətsiz qalmayıb. Sizlərə bu yazını təqdim edirəm.


    Leyli Əliyeva təhsildə xidmətlərinə görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilib



    Oktyabrın 14-də Təhsil Nazirliyində dövlət təltiflərinə layiq görülən təhsil işçilərinə mükafatların təqdim olunması mərasimində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilmiş A.Eminov adına şəhər 7 saylı tam orta məktəbin müəllimi Leyli Əliyeva da iştirak etmişdir.
    Bu xoş xəbəri, bütövlükdə təhsilimizin uğuru kimi qəbul edirik. Leyli Əliyeva 2003-cü ildən çalışdığı bu məktəbdə biologiya fənnini tədris edir. Şagirdlərinə tədris etdiyi fənnin çətinliklərini və sirlərini öyrədən Leyli Əliyeva təhsildə xidmətlərinə görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilib.
    Leyli Əliyeva bu mükafatın onun üçün böyük hədiyyə olduğunu bildirərək qeyd etdi: ”Əslində mən nəyəsə can atmıram. Sadəcə işimi görürəm. Mən pedaqoji işi, şagirdləri sevirəm. Onlara məqsədlərinə çatmaqda kömək edirəm. Çalışıram ki, mənim keçdiyim dərsdə hər bir şagird özünü sərbəst hiss etsin, nəyisə öyrənməyə onların daxilində təlabat yaransın. Müəllim-şagird ünsiyyəti düzgün qurulduqda bunu etmək, istədiyinə nail olmaq mümkündür”.
    Çalışdığı məktəbin kollektivi də onun sevincinə şərikdir. Onlar Leyli Əliyevaya “Tərəqqi” medalının verilməsini məmnunluq hissi ilə qarşılayıb və bunu dövlətin təhsilə olan diqqət və qayğısı hesab edirlər.

    Mənbə

    Şagird təqimatı Əmirli Arzu ( 7 a sinfi)

    Bakteriyalar


    Bakteriyalar


    Копия видео "Qrup tapşırıqlarının yerinə yetirilməsi( 7 a sinfi) mövzu "...

    Bitki hüceyrəsinin quruluşu


    Şagird təqdimatı Əmirli Ləman( 7a sinfi)

    Şagird təqdimatı "Yosunlar" Vəlizadə Nihad( 7a sinfi)

    среда, 12 октября 2016 г.

    Tapşırıq 1.


    BAŞ BEYNİN QURULUŞU VƏ PAYLARI


    Onurğa beyni


    Mərkəzi sinir sistemi


    Mövzu 3. Mərkəzi sinir sistemi ( 8 sinif)


    SİNİR SİSTEMİNİN ƏHƏMİYYƏTİ

    1.Sinir sistemi orqanizmin bütün orqanlarının işini öz aralarında uzlaşdırır və orqanizmin daxili mühitinin sabitliyini təmin edir.
    2.Baş beyin işləyən orqanlara ünvanlı əmrlər göndərir və həmin orqanların necə ışləməsi haqqında onlardan informasiyaları qəbul edir.
    3.Beyin və işləyən orqanlar arasında ikitərəfli sinir əlaqəsinin saxlnılması orqanizmin tam halda fəaliyyət göstərməsinin funksional əsasını təşkil edir.
    4.Funksional əlaqə müntəzəm olaraq xarici mühitdən informasıyaları qəbul etməsi sayəsində mümkün olur.

    5.Sinir sistmi insanın psixoloji keyfiyyətinin (nitqin, qavramanın, yaddaşın və s.)maddi əsasını təşkil edir.

    RNT-nin növləri və funksiyaları


    Nuklein turşuları

    Əziz 9 b sinfim bu günki mövzunu möhkəmləndirmək üçün aşağıda qeyd etdiyim mövzunun adına klik edin

    Nuklein turşuları


    Məsələ

    1. DNT molekulunda  S nukleotidləri 27% təşkil edərsə ,  qalan nukleotidlərin faizlə nisbətini tapın
    Həlli
    S- 27% təşkil edirsə, Q-27% təşkil edir.
    A- 23% və T- 23% ((100%-2*27%)/2=23%)

    2. DNT molekuılunda 680 Q nukleotidi ümumi nukleotid sayının 16%-ni təşkil edir. Həmin DNT molekulunda A, T, S nukleotidlərin sayı nəyə bərabərdir?
    Həlli

    680 Q nukleotidi ümumi  nukleotid sayının 16%-ni təşkil edərsə , DNT molekulunda cəmi 4250 nukleotid var ( 68000/16%=4250)
    Komplemetarlıq prinsipinə görə DNT molekulunda 680 S nukleotidi , 1445-T və 1445 A nukleotidi var: (4250-680*2)/2=1445.

    3. DNT molekulunda A nukleotidləri 36% təşkil edərsə, Q nukleotidləri faizlə nisbətini tapın .
    Həlli
    A nukleotidləri -36% təşkil edərsə , komplementarlıq prinsipinə görə DNT molekulunda Q nukleotidlərin faizlə nisbəti - 14%-dir.
    (100%-36%*2)/2=14%
    4.  DNT molekulunun bir zəncirdə olan T-S-Q-T-A-S-A-Q-A-Q-T-S
    nukleotid ardıcıllığına komplementar fraqmenti yazın.
    ( Cavab: A-Q-S-A-T-Q-T-S-T-S-A-Q)



    вторник, 11 октября 2016 г.

    Mikroskoplar və hüceyrələrin quruluşu

    Əziz uşaqlar dərsin möhkələndirməniz üçün Sizə faydalı olan məlumatları

    Mikroskoplar və hüceyrələrin quruluşu1  sözünə klikləyin.



     Uğurlar sizlərə

    Neyronun quruluşu


    Diz refleksinin sxemi


    Refleks qövsü


    Neyronun quruluşu


    понедельник, 10 октября 2016 г.

    Mamıırlar şöbəsi


    Mamırkimilər şöbəsi

    Mamırkimilər şöbəsi  Bu sözə klik edin

    Yosunlar, mamırlar, qıjıkimilər, çılpaqtoxumlular.

    Sinir sistemi

    Əziz uşaqlar bu resursdanda istifadə edin Sinir sistemi sözünə klikləyin


    Sinir sistemi 8 sinif


    Human Nervous system.mp4 İnsanın siinir sisttemi və onun reflektor funksiyası

    Biologiya 7 sinif Interaktiv tapşırıqlarla aparnlan dərs nümunəsi

    воскресенье, 9 октября 2016 г.

    Денатурация Белка.Zülalların denaturasiyası videosu

    Денатурация Белка.Zülalların denaturasiyası videosu

    Laboratoriya işi ( 9 sinif)

    İşin gedişi    1 . Yumurta zülalını tənzifdən keçirərək distillə olunmuş su ilə 1:10 nisbətində durulaşdıırın və onun 1% -li məhlulunu hazırlayın .
    2. Sınaq şüşəsinə 5 damçı bu məhluldan tökün .
    3.Məhlulun üzərinə 3 damcı 10%-li NaOH və 1 damcı 1%-li mis-sulfat məhlulu tökün .
    4.Alınan məhlulu qarışdırın.
    Nəyəfikir verməli : Sınaq şüşəsində məhlul bənövşəyi-göy rəng alır.Bu, məhlulda zülal və ya aminturşuları molekullarının olmasıını göstərir.

    Zülalların funksiyası və onlara uyğun misallar


    Zülalların strukt tipinə uyğun quruluşu və kimyəvi rabitələr.


    Белок. Учебный фильм по биологии.Zülallar.Mövzu 6

    среда, 5 октября 2016 г.

    Sinir sistemi. Mövzu 1. Canlılarda sinir sistemi( 8 sinif)

    Əziz 8 b sinfim mövzuya uyğun istərdim 7 sinifdən mövzu sinir sitemini yada salmaqla biliyinizi fəallaşdırasız.Uğurlar sizlərə.

    Hüceyrənin üzvi birləşmələri : Zülallar və onların quruluşu

    Salam mənim sevimli 9 b sinfim.Bugunki mövzumuzun tədqiqat sualı

    Zülalın quruluşu  necadir? Zülal molekulunun quruluşu onun xassələri və funksiyaları ilə necə əlaqəlidir?

    Dərsin əsas məzmunu 

    Zülallar  üzvi birləşmələrdir
    Zülalların tərkibindəki amin turşuları
    Amin turşularrının kimyəvi tərkibi və quruluşu .
    Aminturşular halqalarının polipeptid molekulunda birləşmə prinsipi.
    Zülalların fəza quruluşu

    Sizə verilən Tapşırıq 4 həlli
    68400/110=622

    Struktur tipi 

    birincili
    ikincili
    üçüncülü
    dördncülü
    Tapşırıq

    Verilənlərə aid quruluş və kimyəvi rabitələr cədvəli qurun.

    Mövzu 6. Laboratoriya avadanlıqları ( 6 sinif)


    Beynəlxalq müəllimlər günü


    Əziz müəllimlər Bu təntəli gündə sizləri salamlayıram.Sizlərə can sağlığı arzu edirəm. Bütün təhsil işçilərinə  işlərində uğurlar diləyirəm.
    Ölkə başçısının Təhsilin İnkişafı üzrə  Dövlət strateqiyasında təhsilə verdiyi yüksək dəyər və qiymət hər müəllimi yenilik etməyə həvəsləndirir. Bildirmək istəyirəm ki, mən pedaqoji fəaliyyətimlə yeni-yeni qazandığım uğurların təməlində müəllimlik peşəsinə dərin məhəbbət eyni zamanda dövrün tələbləri səviyyəsində işləyə bilmək bacarığı dayanıb.

    воскресенье, 2 октября 2016 г.

    Mövzu 5. Hüceyrələrin üzvi birləşmələri . Karbohidratlar, Lipidlər ( 9 sinif)

    Salam əziz 9 b sinfim. Bu ğünki dərsimizə aid məsəlinin həllini yoxlayın.


    Həlli 
    1 q- yağ - 1.1 su ( oksidləşmə )
    5 q yağ-5,5 q su
    5 q yağ tam parşalanarkən 5*38,9 kC=194,5 kC enerji alınır
    1 q karbohidratların tam parçalanması zamanı 17,6 kC enerji alınır
    194,5:17,6=11,05q karbohidrat.
    Əziz uşaqlar bu tapşırığıda həll etməkdə sizlərə uğurlar diləyirəm.

    Mövzu 5. Yosunlar - ibtidai bitkilərdir.birhüceyrəli yaşıl yosunlar ( 7 Sinif)



    Salam əziz uşaqlar.Əziz 7 a və 7 b siniflərim .bu tapşırığı yerinə yetirməklə mövzuya uyğun biliyinizi daha da genişləndirəcəksiniz . Sizlərə uğurlar.